piątek, 12 kwietnia 2019

Zielono, słonecznie, estetycznie - Piła

Piła leży w województwie wielkopolskim nad Gwdą, a przed reformą administracyjną była miastem wojewódzkim. Dosięgnął ją jęzor wojny - była włączona do systemu umocnień Wału Pomorskiego, a boje o miasto w 1945 trwały trzy tygodnie. Piła została zniszczona w ponad 70% (samo centrum 90%), co skutkuje niewielką ilością zabytków architektonicznych. Zastanawia mnie zapach, który podczas wizyty unosił się w powietrzu. Moje pierwsze i jedyne skojarzenie to zapach "cegły" czyli Ćwiczebnego Granatu Łzawiącego - CGŁ-1, ale nie łzawiłam. Nie doczytałam też o zakładach przetwórczych, które mogłyby być przyczyną tej dziwnej, gryząco-słodkiej woni, pozostaje więc zagadka do rozwiązania.
Zamość do jedna z dzielnic Piły, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Niewątpliwie, ważne miejsce w historii i na mapie miasta zajmuje Stanisław Staszic, polski działacz, pisarz, publicysta, filozof. Główny plac w mieście nosi jego imię, a wokół niego skupione są główne miejskie instytucje. XVIII-wieczny dom z pruskiego muru, w którym się urodził, dziś nazywany jest Staszicówką. Mieści się w nim muzeum Stanisława Staszica, które zwiedziłam i które polecam. Gdyby nie to, że miałam ograniczony czas, spędziłabym tam pół dnia - kustosz tego miejsca z ogromną pasją i zaangażowaniem potrafi opowiadać o zgromadzonych zbiorach. Także park miejski nosi imię tego wybitnego Polaka, a w mieście możemy znaleźć przynajmniej dwa pomniki upamiętniające jego osobę. Także Park Miejski nosi imię Staszica i jestem przekonana, że gdyby się przyłożyć, można znaleźć jeszcze wiele innych miejsc, wspominających tę postać.
Plac im. Stanisława Staszica z gmachem Szkoły Policji, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Pomnik Stanisława Staszica nad Gwdą, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Park im. Stanisława Staszica, w tle secesyjna altana z początku XX w., ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Co ciekawe, na szlaku nie napotkałam zbyt wielu obiektów sakralnych. W zasadzie jedynym był kościół św. Rodziny wzniesiony na początku XX wieku. W mieście brak zabytkowych, wielowiekowych świątyń, dominują budowle z przełomu XIX i XX wieku, a te nie przykuwają wzroku tak, jak gotyckie strzeliste wieże czy renesansowe dachy hełmowe.

Kościół św. Rodziny, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Żeby nie było zbyt kolorowo, w mieście wszechobecne są budynki z wielkiej płyty. Przysiadając przy fontannie, oprócz wodotrysku, podziwiamy bloki w tle. Fotografując pomnik samolotu LIM-2, podziwiamy bloki w tle. Pomnik kolejarzy - pionierów Piły również usytuowany jest na tle bloków mieszkalnych. To szpeci krajobraz niewątpliwie, jednocześnie zaznaczam, że mam świadomość potrzeby mieszkań dla ludzi - w Kołobrzegu stare miasto ze wszech stron jest otoczone paskudnymi szarymi bloczyskami, które przynajmniej w ostatnim czasie nabierają ładnych barw.

Pomnik Rodła, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Pomnik Związku Inwalidów Wojennych RP, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Pomnik upamiętniający pilskie lotnictwo, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Pomnik kolejarzy – pionierów miasta Piły, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Pomnik Tysiąclecia Polski i powrotu Ziem Zachodnich do Macierzy, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Pomnik Ofiar Stalinizmu, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Ze studiów wiedzy nad miastem :D wynika, że dominują obiekty zbudowane w XIX i XX wieku. Są to pozostałości po zabudowaniach koszarowych, kilka kamienic i obiektów użyteczności publicznej. Najstarszym w mieście jest XVIII-wieczny dom, w którym urodził się Stanisław Staszic. 

Dom rodzinny Stanisława Staszica, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Budynek konsulatu RP z ok. 1875 r., obecnie Muzeum Okręgowe, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Dawne kasyno oficerskie, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.
Zapewne to konsekwencja wydarzeń, które opisałam we wstępie. Nie umniejsza to jednak atrakcyjności miasta, które zdaje się być dość estetycznie zagospodarowane, z wieloma terenami zielonymi, skwerkami dającymi cień i ochłodę w słoneczne dni. Idealne miejsce na kilkugodzinny wypad rekreacyjny.

Bulwar nad Gwdą, ©Marchevka, Piła, 13.05.2017 r.

Obserwatorzy